Osmanlı İmparatorluğu Defterdarlık Teşkilatı’nın doğuşu ve gelişimi ile 16. yüzyıla ait Maliye Ahkâm Defterleri’nin incelendiği bu çalışmada, bugüne kadar yapılan çalışmalardan farklı olarak, Fatih Kanunnamesi’nden başlayıp 16. yüzyılın sonlarına kadar uzanan bir dönemdeki arşiv belgeleri ve muhtelif muhasebe defterleri de kullanılarak, Defterdarlık Teşkilatının 16. yüzyıldaki kurumsal gelişimi ve faaliyetleri ortaya konulmuştur.
Defterdarlık makamının yüzyıllar boyunca süren faaliyetleri sonucunda büyük bir Defterdarlık Arşivi oluşmuştur. Defterdarlığın 15. ve 16. yüzyıllara ait defterleri -arşiv malzemelerinin sürekli naklinden ve yaşanan yangınlardan dolayı- büyük oranda yok olmuş ve seri bütünlüklerini yitirmişlerdir. Bunlar arasında en önemli kayıpların yaşandığı defter serilerinden biri de “Maliye Ahkâm Defterleri”dir. 16. yüzyıla ait Ahkâm Defterleri’nin dağılmış olduğu seriler taranarak maliye ahkâmı türünde tespit edilen 12 Maliye Ahkâm Defteri’nde yer alan belgeler, türlerine göre tasnif edilmiş ve defterler diplomatik özellikleri bakımından değerlendirilmiştir.
Ayrıca Maliye Ahkâm Defterleri’ndeki mali hükümlerin muhteva analizi yapılmıştır. Bu analizi gerçekleştirmek için ilk aşamada, Maliye Ahkâm Defterleri’ndeki belgelerin özetleri çıkarılmış ve her belgenin türü tespit edilerek birer numara verilmiştir. Özetleri çıkarılan belgelerdeki kavramlar listelenerek bir kavram indeksi oluşturulmuştur. Buradaki amaç 16. yüzyıl Osmanlı Tarihi üzerine yapılacak çalışmalara bir rehber kaynak oluşturmaktır.
Son olarak 16. yüzyıl Maliye Ahkâm Defterleri’nin birer kataloğu hazırlanarak kitabın arkasına CD olarak eklenmiştir.